Οι φόνοι της σκακιέρας

Της Νίνας Κουλετάκη

Πίνοντας πάνω από έναν τάφο σκύλου

Τον Ιούλιο του 2003, δέκα γυναίκες βρέθηκαν δολοφονημένες στα περίχωρα της Μόσχας και μέχρι τον Σεπτέμβρη δύο ακόμη είχαν προστεθεί στον κατάλογο. Οι μοσχοβίτικες εφημερίδες είκαζαν πως ένας κατά συρροή δολοφόνος επιτελούσε ανενόχλητος το έργο του. Οι κατά συρροή δολοφόνοι ήταν θέμα-ταμπού στην πρώην Σοβιετική Ένωση. Δεν μιλούσαν γι αυτούς, δεν παραδέχονταν ανοιχτά την ύπαρξή τους, όλες οι έρευνες για την ανεύρεσή τους γίνονταν στα κρυφά από τις μυστικές υπηρεσίες. Με την κοινωνία σε άγνοια, τα θύματα πολλαπλασιάζονταν.

Κάθε μια από αυτές τις δώδεκα γυναίκες περπατούσε μόνη και οι περισσότερες ήταν νέες σε ηλικία. Όλες βρέθηκαν στραγγαλισμένες ή με κομμένο το λαιμό. Καθώς οι φόνοι συνέβαιναν σε διάφορα σημεία της πόλης, η καθημερινή εφημερίδα Kommersant υπέθεσε πως υπήρχαν δύο κατά συρροή δολοφόνοι που δρούσαν.

Ένας εκπρόσωπος της αστυνομίας, ο οποίος ανέφερε πως υπήρχαν αρκετοί ύποπτοι για τις συγκεκριμένες δολοφονίες, δήλωσε πως «δεν υπήρχε μανιακός δολοφόνος στη Μόσχα». Είχε εντελώς άδικο. Την ίδια περίοδο που η αστυνομία ερευνούσε αυτούς τους φόνους, ήξερε ήδη το τι συνέβαινε στη νοτιοδυτική πλευρά της πόλης, στο πάρκο Bittsyevskiy (ή Bittsevsky). Κάποιος έσπαζε τα κεφάλια ηλικιωμένων ανθρώπων, αλλά η διεξαγωγή των ερευνών για τον εντοπισμό του γινόταν μετ’ εμποδίων. Όταν, τελικά, πραγματοποίησαν μια σύλληψη, ανακάλυψαν πως βρίσκονταν μπροστά σε κάτι πολύ μεγαλύτερο απ’ όσο νόμιζαν. Ένας άντρας έπαιζε μιαν ανατριχιαστική και μακάβρια παρτίδα σκάκι.

Είχε φτάσει ο Ιούνιος του 2006, πριν οι ρώσοι αστυνομικοί σταματήσουν το δεκατετράχρονο δολοφονικό μένος του 32χρονου Alexander Pichushkin. Είχε δολοφονήσει μια συνάδελφό του, στο σούπερ μάρκετ όπου εργαζόταν, την 36χρονη Marina Moskalyova, και είχε αφήσει το πτώμα της στο πάρκο. Η βιντεοκάμερα ενός σιδηροδρομικού συρμού είχε καταγράψει τον , Pichushkin να περπατά μαζί της και η Marina είχε αφήσει ένα σημείωμα στο γιο της, ενημερώνοντάς τον ότι θα έβγαινε με τον Pichushkin και είχε γράψει και τον αριθμό του τηλεφώνου του. Η αστυνομία τον συνέλαβε στο διαμέρισμα όπου διέμενε με τη μητέρα του.

Αρχικά αρνήθηκε οποιαδήποτε ανάμιξή του στην υπόθεση, αλλά όταν του έδειξαν το βίντεο άρχισε, σύντομα, να μιλάει. Μέχρι που υπέδειξε στην αστυνομία το μέρος που βρίσκονταν κάποια πτώματα που δεν είχαν, μέχρι τότε, ανακαλυφθεί. Ο Pichushkin ισχυρίστηκε πως είχε σκοτώσει 62 ανθρώπους και πως το όνειρό του ήταν να ξεπεράσει το «σκορ» του συμπατριώτη του Andrea Chikatilo, του οποίου τα επίσημα θύματα ήταν 53 γυναίκες και παιδιά. Ο Pichushkin επιζητούσε να «γράψει ιστορία» και ήδη τα μέσα τον ανέφεραν ως ο «Μανιακός του Bittsa» ή το «Κτήνος του Bittsyeveskiy». Είπε πως γνώριζε πως το να σκοτώσει τη Marina αποτελούσε ρίσκο, αλλά είχε «διάθεση για φόνο από το προηγούμενο βράδυ και δεν μπόρεσε να αντισταθεί, έτσι το έκανε».

Ο Pichushkin είχε συχνά στόχο ηλικιωμένους ανθρώπους. Η εφημερίδα The Moscow Times ανέφερε ότι συχνά προσκαλούσε το θύμα του για ένα ποτό σε μια απομονωμένη γωνιά του πάρκου –το μέρος όπου είχε θάψει το σκύλο του- και, αφού τους μεθούσε, τους συνέθλιβε το κρανίο με ένα σφυρί ή σιδηροσωλήνα. Στη συνέχεια τους άφηνε εκεί γύρω ή τους πετούσε σε ένα φρεάτιο αποχέτευσης. Αρκετοί από τα θύματά του ήταν ζωντανοί όταν τους εγκατέλειπε, αλλά πολύ μεθυσμένοι ώστε να καλέσουν σε βοήθεια και υπέκυπταν τελικά.

Στην ομολογία του το 2006, η οποία μαγνητοσκοπήθηκε ώστε να αποδειχτεί ότι δεν ήταν προϊόν εξαναγκασμού, ο Pichushkin είπε ότι διέπραξε τον πρώτο του φόνο το 1992, όταν ήταν έφηβος. Ήταν η χρονιά που ο Chikatilo δικάστηκε και καταδικάστηκε. Το θύμα ήταν ένα αγόρι το οποίο εκπαραθύρωσε. Είχε ανακριθεί τότε, αλλά ο θάνατος του νεαρού είχε αποδοθεί σε αυτοκτονία και η αστυνομία είχε κλείσει την υπόθεση. Αυτό ήταν αρκετό για τον Pichushkin, ώστε να θεωρήσει εαυτόν ανίκητο. Πάντως, χρειάστηκε να περάσουν εννέα χρόνια πριν διαπράξει, ξανά, φόνο.

Τα τετράγωνα της σκακιέρας

Το 2001 αρχίζει να δολοφονεί ανθρώπους στο πάρκο. Τους περισσότερους τους έριχνε σε φρεάτια αποχέτευσης αλλά 17 από αυτούς τους άφησε στο σημείο που τους σκότωσε. Κατόρθωνε να ξεφεύγει γιατί ελάχιστοι από αυτούς τους ανθρώπους είχαν δηλωθεί ως αγνοούμενοι. Εντούτοις τα πτώματα στο πάρκο κίνησαν το ενδιαφέρον της αστυνομίας που άρχισε τις έρευνες για το Κτήνος του Bittsa. Κατά τη διάρκεια της ανάκρισης δήλωσε ότι έκανε χάρη στα θύματά του, γιατί «τους άνοιγε την πόρτα προς μια καλύτερη, νέα ζωή». Οι φόνοι ήταν μια «αναγκαιότητα».

Κατά τον τυπικό, γεμάτο αυτολύπηση τρόπο πολλών ψυχοπαθών, περιέγραψε αυτό που θεωρούσε δύσκολη ζωή. Δεν γνώρισε ποτέ τον πατέρα του και η μητέρα του τον έκλεισε σε ίδρυμα, μέχρι που ο παππούς του τον πήρε από εκεί, για να ζήσει μαζί του. Όταν ο παππούς του πέθανε, ο Pichushkin άρχισε τις βόλτες στο πάρκο με το σκύλο του. Στη συνέχεια ψόφησε το σκυλί και το έθαψε στο πάρκο. Μετά ήρθε η κατάθλιψη. Η μητέρα του κατέθεσε ότι όλα είχαν την αρχή τους σε ένα σοβαρό χτύπημα στο κεφάλι, που του συνέβη στην ηλικία των τεσσάρων ετών.

Ο ψυχολόγος Mikhail Vinogradov απέδωσε τους φόνους στον θυμό του για τον παππού του που τον «εγκατέλειψε» πεθαίνοντας, αν και είχαν και μια σεξουαλική χροιά, καθώς αντλούσε ευχαρίστηση διαπράττοντάς τους. Ο ίδιος ο Pichushkin περιέγραψε τη δολοφονική του καριέρα ως «διαρκή οργασμό». Περηφανεύτηκε πως ο σκοπός του ήταν να δολοφονήσει 64 ανθρώπους, έναν για κάθε τετράγωνο της σκακιέρας.

Τρεις άνθρωποι επιβίωσαν της δολοφονικής του επίθεσης (από αυτούς που είχε πετάξει σε φρεάτιο αποχέτευσης) και ένας από αυτούς τον αναγνώρισε, τον κατονόμασε ως τον ένοχο και επιβεβαίωσε τον τρόπο που δρούσε.

Ματ

Στο Ινστιτούτο Serbsky, ο Pichushkin υπεβλήθη σε ψυχιατρικές εκτιμήσεις διάρκειας πολλών μηνών και κρίθηκε ικανός να παραστεί σε δίκη. Του απαγγέλθηκε κατηγορία για 49 φόνους και 3 απόπειρες δολοφονίας. Κατά τη διάρκεια της δεκαπεντάλεπτης προκαταρκτικής ακροαματικής διαδικασίας στις 13 Αυγούστου του 2007, από το γυάλινο κλουβί, το τοποθετημένο στην αίθουσα του δικαστηρίου, μέσα στο οποίο ήταν κλεισμένος για λόγους ασφαλείας, ο Pichushkin ζήτησε να δικαστεί από σώμα ενόρκων αντί για ένα πάνελ δικαστών. Ο δικαστής Andrei Subarev έκανε δεκτό το αίτημά του.

Ο δικαστής όρισε επίσης ότι η δίκη του Pichushkin, η οποία θα αρχίσει στις 13 Σεπτεμβρίου 2007, θα πρέπει να είναι ανοιχτή στο κοινό, κάτι που –πιθανότατα- ευχόταν ο Pichushkin, με δεδομένη τη δίψα του για δημοσιότητα. Πάντως το γεγονός ότι θα τον δικάσουν για μικρότερο αριθμό φόνων από αυτόν του Chikatilo, τον εκνευρίζει. Αναμένεται ότι στην κατάθεσή του θα «διεκδικήσει» για τον εαυτό του το ρεκόρ του πλέον «παραγωγικού κατά συρροή δολοφόνου». Όταν οι δημοσιογράφοι τον ρώτησαν γιατί σκότωνε, απάντησε μόνο «έτσι έχουν τα πράγματα».

Ο δημόσιος κατήγορος Yury Syomin είναι άριστα προετοιμασμένος για την υπόθεση και ενήμερος για τις σκοτεινές φιλοδοξίες του Pichushkin. «Είναι η πρώτη φορά που η Μόσχα αντιμετωπίζει μια τέτοια υπόθεση», δήλωσε.

Παρόλο που ο Pichushkin ισχυρίζεται πως έχει διαπράξει 63 φόνους (αν και κατά τη σύλληψή του ομολόγησε 61), η αστυνομία δεν βρήκε αποδεικτικά στοιχεία ώστε να υποστηριχθεί ο ισχυρισμός του. «Δεν υπάρχουν πτώματα, αποδεικτικά στοιχεία και ίχνη, ούτε καν αναφορές για αγνοούμενους ανθρώπους», δήλωσε ο Syomin. Όμως οι αστυνομικοί που έψαξαν το διαμέρισμά του, ανακάλυψαν το σκίτσο μιας σκακιέρας, πάνω στο οποίο υπήρχαν ημερομηνίες σε 62 από τα 64 τετράγωνα. Καθώς συμβαίνει με πολλούς κατά συρροή δολοφόνους, των οποίων η ύψιστη φιλοδοξία είναι να ξεπεράσουν άλλους προγενέστερους, είναι δύσκολο να γνωρίζει κανείς ποιους από τους ισχυρισμούς του Pichushkin να πιστέψει και ποιους όχι.

Για τον δικηγόρο υπεράσπισης του Pichushkin, τον Pavel Ivannikov, είναι σαφές πως αντιμετωπίζει μια δύσκολη υπόθεση και δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμη εάν σκοπεύει να επικαλεστεί παράνοια προκειμένου να σώσει τον πελάτη του. Ο Pichushkin εξακολουθεί να παραδέχεται την ενοχή του, αν και αποφάσισε να δικαστεί από ενόρκους. «Ο πελάτης μου αντιλαμβάνεται ότι φέρει την ευθύνη για τους περισσότερους από αυτούς τους θανάτους», δήλωσε ο Ivannikov.

Σε κάθε περίπτωση η θανατική ποινή στη Ρωσία έχει καταργηθεί, άρα το χειρότερο που αντιμετωπίζει ο Pichushkin, σε περίπτωση που καταδικαστεί, είναι τα ισόβια.

Όσο για το ποιος διέπραξε τις δολοφονίες των νεαρών γυναικών στα περίχωρα της Μόσχας, παραμένει μυστήριο.

UPDATE – UPDATE – UPDATE

Ο δικαστής χρειάστηκε μόνο μια ώρα για να αποφασίσει.  Μέσα στο γυάλινο κελί του, ο κατηγορούμενος άκουσε ψύχραιμος την απόφαση: δια βίου εγκλεισμός στη φυλακή, με τα πρώτα 15 χρόνια σε απόλυτη απομόνωση!