Οι ληστές-4. Χρήστος Νάτσος, ο λήσταρχος Νταβέλης III

Προηγούμενο

Του Arvanitis

Το τέλος
Ο λαός λέει την παροιμία μια του κλέφτη ,δύο του κλέφτη , τρείς και η κακή του μέρα και μπορεί στην περίπτωση του Νταβέλη να άργησε αυτή η ημέρα αλλά φαίνεται ότι πλησίαζε.
Το ποτήρι ξεχείλιζε και οι πάντες θέλουν το κεφάλι του Νταβέλη.

Η προδοσία έρχεται σιγά σιγά.
» Εν τω μεταξύ, ο κάλλιστα περί όλων πληροφορούμενος Νταβέλης, έμαθεν ότι ο Ζαφείρης ελθών εις συνεννοήσεις με τον Μέγαν, ανέλαβε να υποδείξει εις αυτόν το λημέρι του ληστάρχου» λέει ο Καμπούρογλου

Ο Ζαφείρης, στέλεχος της συμμορίας του Νταβέλη, πέφτει στα χέρια των αρχών και για να γλυτώσει το κεφάλι του , τα κελαηδάει όλα του Μέγα εκείνου του παλιόφιλου που λέγαμε και που τσακωθήκανε για τα μάτια της πανέμορφης Ιταλίδας Κόμισσας Μπανκόλι και που από τότε άσβεστο μίσος επικρατούσε .

Τα πράγματα στενεύουν. Τα αποσπάσματα βρίσκονται πλέον ένα βήμα πίσω. Ο Νταβέλης νοιώθοντας την πίεση αποφασίζει να κινηθεί προς στην περιοχή της Βοιωτίας. Κάποιοι είπανε πως έλαβε γράμμα από την κόμισσα Μπανκόλι που τον καλούσε κοντά της στην Ιταλία στέλνοντας πλοιάριο να τον παραλάβει και βρίσκονταν στην περιοχή αναμένοντας το. Άλλοι πάλι ότι δέχθηκε πρόταση από κάποιον ληστή ονόματι Πανούση να κάνουν μαζί δουλειές .

«Περίληψη αναφοράς του γραφείου χωροφυλακής «Περί της ληστρικής συμμορίας του Δαβέλη»
«Στα τέλη Ιουνίου 1856, συνελήφθη από απόσπασμα Χωροφυλακής Βοιωτίας ο λήσταρχος Μπαρμπαγιάννης με συντρόφους του και επρόκειτο να μεταφερθούν στη Λιβαδειά για ανακρίσεις. Ο Νταβέλης, που εν τω μεταξύ είχε ενωθεί με τις συμμορίες των αρχιληστών Κακαράπη, Φουντούκη και Πανούση αποφάσισε να στήσει ενέδρα για να τους ελευθερώσει, αλλά χάρις στα μέτρα που έλαβε ο Μοίραρχος Βακάλογλου η απελευθέρωση των κρατουμένων ληστών απετράπη. Και, όπως προκύπτει από σχετική του έκθεση με ημερομηνία 3-7-1856, διέταξε αμέσως τους υπολοχαγούς Μέγα, Αυγέρη και Μέρμηγκα να ερευνήσουν τις ύποπτες θέσεις των περιφερειών Κυριακίου, Λιβαδειάς και Οσίου Λουκά, τον δε ανθυπολοχαγό Στρίμπερη να κάνει το ίδιο στη περιοχή Ζερικίου. Τελικά, οι ληστές ανακαλύφθηκαν από τους αποσπασματάρχες Μέγα και Αυγέρη στη θέση Ρόγκια, μεταξύ Κυριακίου και Οσίου Λουκά, οι οποίοι όμως, τράπηκαν σε φυγή με κατεύθυνση το Μετόχι της Μονής Οσίου Λουκά. Αμέσως άρχισε η καταδίωξη τους από τα αποσπάσματα των οποίων επικεφαλής ήταν ο μοίραρχος Βακάλογλου, αναγκάζοντας τους να καταφύγουν σε ορεινό και απρόσιτο συγκρότημα, όπου κατέλαβαν θέσεις, αφού προηγουμένως δύο απ’ αυτούς τραυματίσθηκαν σοβαρά από τα αποσπάσματα και συνελήφθησαν κατόπιν. Από τους άνδρες των αποσπασμάτων τραυματίσθηκε ένας χωροφύλακας.
Παρά τις προσπάθειες των αποσπασμάτων να κυκλώσουν τους ληστές δεν κατέστη δυνατό, γιατί η δίοδος που έπρεπε να περάσουν, ήταν στενή. Μόλις βράδιασε οι ληστές κατάφεραν να διαφύγουν, βοηθούμενοι από έναν μοναχό που γνώριζε καλά την περιοχή.
Ο Νταβέλης, κατά το χρονικό διάστημα που καταδιώκονταν από τα αποσπάσματα δεν δίστασε σε κάποια στιγμή να στείλει το ακόλουθο σημείωμα στον Μοίραρχο Βακάλογλου:
••Ρε μοίραρχε,
Σαν σου βαστά, δεν έρχεσαι να παίξωμε
δύο τουφεκιές;
Νταβέλης».
Το παιγνίδι «της γάτας με το ποντίκι» μεταξύ διωκτικών αποσπασμάτων και της συμμορίας του Νταβέλη συνεχίστηκε για μερικές ημέρες ακόμη έως ότου την 12 Ιουλίου 1856 στο Ζεμενό Βοιωτίας η συμμορία περικυκλώθηκε και μάχη φοβερή ξεκίνησε.

Ακολουθεί απόσπασμα αναφοράς του δημάρχου Χαιρωνίας προς το Επαρχείον Λειβαδιάς.
« Περί δε την 4ην ώραν μ.μ. έφθασεν εκ Στειρίου ο διοικητής του μεταβατικού, μοίραρχος Βοιωτίας Π.Βακάλογλου, προς το μεσημβρινόν και επικινδυνώδες μέρος, με απόσπασμα της γραμμής, με επικεφαλής τον υπολοχαγόν της γραμμής Δ. Τσίρον, τον υπομοίραρχον των επικουρικών Πρωτόπαππαν και άλλους στρατιωτικούς της Επικουρικής Χωροφυλακής όστις, διανείμας πολεμεφόδια, διέταξε γενικήν έφοδον, της σάλπιγγος ή ηχησάσης το πολεμικόν της εφόδου σημείον.
Ο Μοίραρχος Π. Βακάλογλου, ξιφήρης, επετέθη έξωθεν των προμαχώνων με τους λοιπούς στρατιωτικούς, όπου απειράριθμοι σφαίραι των ληστών έπιπτον κατ’ αυτού. Τότε δε αρχίσαντος του ιδίου την έφοδον, ο αξιωματικός Ιωαννης Μέγας, φιλοτιμηθείς από την παρουσίαν του Μοιράρχου, εισεπήδησε μόνον εις δύο προμαχώνας των ληστών, και αφού εφόνευσε ένα τούτων, έπεσε και αυτός ενδόξως πυροβοληθείς υπό του Νταβέλη δια πιστολιού, εις τον θώρακα.»
Όμως στην αναφορά του δήμαρχος παράλειψε να πει ότι ο Μέγας, λίγο πριν σκοτωθεί από τον Νταβέλη, πρόλαβε να τον λαβώσει θανάσιμα έτσι οι δύο άσπονδοι εχθροί πέθαναν ταυτόχρονα .

Ο λαϊκός μύθος περιγράφει καλύτερα την μονομαχία:
«Ο Νταβέλης που έβλεπε τα παλικάρια του να πέφτουν νεκρά το ένα πίσω απο το άλλο. Κατάλαβε ότι και το δικό του τέλος ήταν κοντά. Ζήτησε τον Μέγα σε μονομαχία .Ο Νταβέλης τότε ούρλιαξε : «Ωρέ Μέγα ! Ωρέ θρασύμι και φοβητσιάρη. Που είσαι ωρέ μπαμπέση ; Που είσαι κρυμμένος ωρέ άτιμε και δεν φαίνεσαι ;»
Ο Μέγας όρμησε να τον βρεί στον λόφο φωνάζοντας : «Νταβέλη ! Έ ωρέ Νταβέλη ! Που είσαι κρυμμένος ωρε ψευτοπαλληκαρά ;»
Είχε έρθει επιτέλους η στιγμή που περίμεναν και οι δύο. Όταν ο Μέγας πλησίασε τον Νταβέλη έτοιμος να του ορμήσει οι χωρικοί που βοηθούσαν τα αποσπάσματα όρμησαν και αυτοί πυροβολώντας τον. Ο Νταβέλης τραυματίστηκε ελαφρά και έπεσε στο έδαφος προσποιούμενος τον νεκρό μέχρι να πάει κοντά του ο Μέγας. Ο Μέγας βλέποντας το «νεκρό» Νταβέλη πήγε να του κόψει το κεφάλι ο λήσταρχος έβγαλε την κουμπούρα φωνάζοντας «ούτε ο Νταβέλης στα βουνά ούτε και ο Μέγας στα παλάτια» και τον πυροβόλησε. Έπεσε και ο Μέγας αλλά όχι νεκρός. Έβγαλε ένα τεράστιο μαχαίρι. Το ίδιο έκανε και ο Νταβέλης και άρχισε η αιματοχυσία. Οι άλλοτε αγαπημένοι φίλοι τώρα αλληλοσφάζονταν. Το θέαμα ήταν αποτρόπαιο. Οι μαχαιριές ήταν αμέτρητες και το αίμα χυνόταν ασταμάτητα. Ο Νταβέλης έμπηξε την τελευταία μαχαιριά στο λαιμό του Μέγα. Ταυτόχρονα, ο ίδιος, πνιγμένος μέσα στο ίδιο του το αίμα και το σώμα του κατασφαγμένο δεν μπόρεσε να αντέξει άλλο και άφησε την τελευταία του πνοή.
Κατέφθασαν οι στρατιώτες οι οποίοι έγιναν μάρτυρες του πιο μακάβριου θεάματος. Ο Νταβέλης και ο Μέγας νεκροί, κατακρεουργημένοι, σχεδόν αγκαλιασμένοι ο ένας πάνω στον άλλο, μέσα σε μια τεράστια λίμνη αίματος. Οι στρατιώτες έκοψαν όλα τα κεφάλια των νεκρών ληστών και συνέλαβαν αυτούς τους ελάχιστους που επέζησαν. Και έτσι τελείωσε η μεγάλη τραγωδία. Η μάχη του Ζεμενού είχε λάβει πια τέλος..»

«Κατακαημένη Αράχοβα, Νταβέλη, Νταβέλη
Και Δίστομο και Δαύλεια, αχ μωρέ Χρήστο
Νταβέλη
Τους κλέφτες τι τους κάματε και τους
Κακαραπαίους
•Αχ στο Ζεμενό τους έχουμε, τους πολεμάει
ο Μέγας
ο Μέγας απ’τη Ράχοβα και ο Δούκας απ’ τη
Δαύλεια».
Εις τα ταμπούρια πήδηξε (ο Μέγας) με το σπαθί στο χέρι
Και τον Φουντούκην έκοψε και τον Χρήστο
Νταβέλη ».

Εκείνο το καλοκαίρι του 1856 για πολλές ημέρες το κεφάλι του Νταβέλη καρφωμένο σε ένα κοντάρι στήθηκε στην Πλατεία Συντάγματος να το βλέπει ο κόσμος.

Ο Χρήστος Νταβέλης ή Χρήστος Νάτσος πέρασε στην ιστορία.  Όλα του τα παλικάρια σκοτώθηκαν στην μάχη ή αιχμαλωτίστηκαν και αργότερα οδηγήθηκαν στην κρεμάλα εκτός από τον «αποτρόπαιο Κακαράπη» (Λουκά Μπελούλια από τό Κυριάκι Λιβαδειάς) που κανένας δεν έμαθε τι απέγινε και μέχρι και σήμερα οι κυνηγοί των θησαυρών ακολουθούν τις φήμες που λένε ότι ο Κακαράπης σώθηκε και λίγο πριν πεθάνει από βαθιά γεράματα άφησε χάρτες με τα μέρη που ο Νταβέλης έκρυβε τους θησαυρούς του।

Ο Νταβέλης στο σύντομο σχετικά χρονικό της δράσης του σημάδεψε βαθιά την ελληνική κοινωνία ιδίως στην ύπαιθρο έξω από την πόλη των Αθηνών. Πολλοί ληστές αργότερα , σφετερίστηκαν την φήμη του και κυρίως το όνομά του και με την δράση τους μεγέθυναν την φήμη του μπερδεύοντας και του επίδοξους ερασιτέχνες ερευνητές σαν τα μούτρα μου.
Παρ όλη την προσπάθειά μου από αφηγήσεις και σκόρπια δημοσιεύματα να βγάλω την ιστορία από τον μύθο θεωρώ ότι κάποια πράγματα από τα παραπάνω μπορεί να είναι ανακριβή .
Έτσι θεωρώ ότι ο Καμπούρογλου στην ιστορία των Αθηνών είναι ή μόνη σοβαρή πηγή , κι όλα τα άλλα για τον Νταβέλη ήταν παραμυθάκια από βιβλιαράκια λαϊκής φαντασίας και κατανάλωσης .

Δούκισσα της Πλακεντίας

Σημειώσεις

Η Δούκισσα της Πλακεντίας και η σπηλιά του Νταβέλη.
Το 1785 γεννιέται στη Φιλαδέλφεια της Αμερικής η Σοφία Ντε Μπαρμπουά, Δούκισσα της Πλακεντίας, κόρη Γάλλου διπλωμάτη. Επηρεασμένη από το Φιλελληνισμό που επικρατεί εκείνη την εποχή στο Παρίσι, έρχεται στην Ελλάδα και εγκαθίσταται το 1830 στο Ναύπλιο, ενώ βοηθάει τον αγώνα των Ελλήνων για την απελευθέρωση.
Στα χρόνια που ακολουθούν, η κόρη της Ελίζα καταπονείται από φυματική νόσο.

Το 1836 η Σοφία και η Ελίζα επιχείρησαν ένα ταξίδι στην Βηρυτό, χάριν στηθικού νοσήματος που έπασχε η κόρη της, η οποία και τελικά πέθανε στη Βηρυττό το 1837. Τέτοιος ήταν ο πόνος της μάνας που ταρίχευσε το σώμα της, το μετέφερε στην Αθήνα και το τοποθέτησε στο υπόγειο της προσωρινής κατοικίας της στην οδό Πειραιώς που το είχε μετατρέψει σε παρεκκλήσιο, έχοντας υπ’ όψη να το θάψει σε μεγαλοπρεπή Ναό που θα έκτιζε στη Πεντέλη.

Villa Ilissia

Το 1840 περιήλθε στην κυριότητα της έκταση 1738 στρεμμάτων στην περιοχή της Πεντέλης αντί τιμήματος 7512 δραχμών. Στην προαναφερόμενη έκταση το 1841 ολοκληρώθηκε η κατασκευή του πύργου της από τον διάσημο αρχιτέκτονα της εποχής Σταμάτη Κλεάνθη. Ο ίδιος αρχιτέκτονας κατασκεύασε μετά από λίγα χρόνια τη Villa Ilissia(1848) στο οποίο σήμερα στεγάζεται το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. Επίσης είχε αναλάβει να κατασκευάσει και το «Καστέλο της Ροδοδάφνης», έργο το οποίο η Δούκισσα δεν πρόλαβε ποτέ να το δει ολοκληρωμένο. Όμως στις 19 Δεκεμβρίου 1847 η προσωρινή εκείνη οικία αποτεφρώθηκε από πυρκαγιά μαζί και το ταριχευμένο σώμα της κόρης της. Το γεγονός αυτό συνετέλεσε στη μεταβολή του χαρακτήρα της ώστε να καταστεί δύστροπη και ακοινώνητη. Η Δούκισσα Σοφία άρχισε να γερνάει απότομα.

Καστέλο της Ροδοδάφνης

Στα τελευταία χρόνια της ζωής της δεν δεχόταν καμία επίσκεψη εκτός από τη Δεσποινίδα των Τιμών της Βασίλισσας Αμαλίας την Φωτεινή Μαυρομιχάλη, την οποία και η ίδια είχε αναθρέψει, και την κόρη του ήρωα του Μεσολογγίου Χρήστου Καψάλη. Απεβίωσε το 1854 σε ηλικία 64 χρονών. Ετάφη μαζί με την κόρη της στον Πύργο της στη Πεντέλη. Ο δε κληρονόμος αυτής ανεψιός της ερχόμενος από Γαλλία πούλησε τα περισσότερα των κτημάτων της στο Ελληνικό Δημόσιο.

Η Σπηλιά λέγεται των «Αμώμων» ή «Πεντέλης». Δεν έχει καμία σχέση με τον Νταβέλη, ο οποίος ΜΑΛΛΟΝ ούτε που έχει πατήσει το πόδι του εκεί.

Όσο για τη Δούκισσα της Πλακεντίας, ουδέποτε την επισκέφτηκε ο Λήσταρχος στην κρεβατοκάμαρα του μισοτελειωμένου ανακτόρου της Ροδοδάφνης. Εξάλλου, ο Νταβέλης, όταν σκοτώθηκε σε ενέδρα στον Παρνασσό (και όχι Πεντέλη !) το 1856, ήταν 24 χρονών, ενώ η Δούκισσα 70…

Ο λήσταρχος Νταβέλης δεν αναφέρεται να έχει σχέση με το Σπήλαιο της Πεντέλης. Σίγουρα όχι, και τουλάχιστον σίγουρα όχι σαν Λήσταρχος. Οι ιστορίες περί υπόγειων περασμάτων προς το ανάκτορο της Δούκισσας δεν έχουν καμία επαλήθευση, ούτε καν συμπίπτουν χρονολογικά !
Η Δούκισσα της Πλακεντίας, πιθανόν ουδέποτε άκουσε για τον Νταβέλη, η δε κόρη της ήταν ήδη νεκρή όταν ο Χρήστος (Νταβέλης) Νάτσος ήταν … μωρό.
Πάντως η Δούκισσα πρέπει να είχε ένα ‘νταραβέρι’ με ληστές.

Σπήλαιο Πεντέλης

Τον Ιούνιο του 1846 η Σοφία φέρεται να αιχμαλωτίστηκε από τον Λήσταρχο Μπίμπιση που είχε κάποιο ορμητήριο στον Υμηττό, αλλά ελευθερώθηκε ύστερα από επέμβαση των Χαλανδριωτών!
Αυτής ακολούθησαν άλλες ιστορίες αναδιαρθρώνοντας κάθε φορά ιστορικά γεγονότα.