Της Νίνας Κουλετάκη
Ζωή και θάνατος στη φυλακή
Κατ’ αρχάς οι υπεύθυνοι των φυλακών προσπάθησαν να κρατήσουν τους Leopold και Loeb σε χωριστές πτέρυγες αλλά, τελικά, κατέληξαν στην ίδια. Οι ζωές τους είχαν αλλάξει δραματικά. Έναν χρόνο αργότερα, όταν δημοσιογράφοι τους επισκέφθηκαν, ο Leopold αρνήθηκε να δώσει συνέντευξη. Όσο για τον Loeb, ήταν πολύ αλλαγμένος. «Δεν μπορώ να σας μιλήσω», είπε. «Θα ήθελα πολύ να πω κάποια πράγματα, αλλά φοβάμαι πως θα βρω τον μπελά μου».
Το 1932, οι δυο φίλοι άνοιξαν ένα σχολείο για τους κρατούμενους. Μαζί με άλλους μορφωμένους καταδίκους, οι Leopold και Loeb βοηθούσαν συγκρατούμενους με τα νομικά προβλήματα που, τυχόν, αντιμετώπιζαν και, ταυτόχρονα, τους μάθαιναν γράμματα. Έδειχναν και οι δύο σημάδια αναμόρφωσης. Για πρώτη φορά έκαναν κάτι χρήσιμο με τη ζωή, την ευφυία τους και τις γνώσεις τους.
Όμως, παρά την αυταπάτη της ασφάλειας, η φυλακή είναι ένα πολύ επικίνδυνο μέρος για να ζει κάποιος. Στις 28 Ιανουαρίου του 1936 ο James E. Day, ο οποίος μοιραζόταν το κελί του με τον Loeb, του επιτέθηκε στα ντους με ένα ξυράφι. Ο Loeb αιμορράγησε μέχρι θανάτου από τις –περισσότερες από πενήντα- πληγές του και, παρά τις προσπάθειες των γιατρών να του σώσουν τη ζωή, πέθανε στα 32 του. Ο Leopold ήταν εκείνος που έπλυνε το άψυχο σώμα του πιο στενού του φίλου από το αίμα.
Αργότερα, στο βιβλίο του Ισόβια και 99 χρόνια, ο Nathan Leopold περιγράφει τα συναισθήματά του. «Τελικά τον σκεπάσαμε με ένα σεντόνι αλλά, μετά από ένα λεπτό του το τράβηξα από το πρόσωπο και κάθησα σ’ ένα σκαμνί, δίπλα στο τραπέζι που τον είχαμε βάλει. Ήθελα να τον δω για μια τελευταία φορά. Όσο παράξενο κι αν ακούγεται, ήταν ο καλύτερός μου φίλος. Κατά μία έννοια ήταν και ο μεγαλύτερος εχθρός που είχα ποτέ. Γιατί η φιλία μου μαζί του μου κόστισε τη ζωή μου. Ήταν αυτός που είχε, αρχικά, την ιδέα για το έγκλημα, ήταν αυτός που το σχεδίασε, ήταν αυτός που το εκτέλεσε στο μεγαλύτερο μέρος του. Ήταν αυτός που είχε τόσο πολύ επιμείνει στο να κάνουμε αυτό που κάναμε. Ο Dick ήταν μια ζωντανή αντίφαση.
»Ενώ καθόμουν δίπλα στο κρύο του σώμα, συνειδητοποίησα το παράδοξο αυτής της αντίφασης, αυτή τη βασική, θεμελιώδη αμφιθυμία του χαρακτήρα του. Γιατί ο Dick διέθετε τις περισσότερες –αληθινά υπέροχες- χάρες, από οποιονδήποτε άλλον είχα γνωρίσει. Και δεν αναφέρομαι μόνο στις επιφανειακές κοινωνικές χάρες, αυτές –φυσικά- τις διέθετε στην νιοστή δύναμη. Μιλώ για πιο θεμελιώδη, πιο ουσιαστικά προτερήματα του χαρακτήρα. Ήταν πιστός μέχρι τέλους, ήταν ειλικρινής και αφοσιωνόταν στον άλλον χωρίς υστεροβουλία και προαπαιτούμενα. Επιθυμούσε αληθινά και βαθιά να βοηθήσει τον συνάνθρωπό του.
»Πώς ήταν δυνατόν αυτή η πλευρά του χαρακτήρα του Dick να συνυπάρχει με την άλλη, την τόσο σκοτεινή; Δεν μπορούσα να καταλήξω σε συμπέρασμα! Γιατί η σκοτεινή πλευρά του ήταν αδιαμφισβήτητη. Ο Dick δεν διέθετε το παραμικρό ίχνος συμβατικής ηθικής, όχι μόνο πριν την φυλάκισή μας, αλλά και μετά από αυτήν. Δεν πιστεύω πως ούτε για μια στιγμή, μέχρι την ημέρα που πέθανε, ένοιωσε έστω και την παραμικρή τύψη για ό,τι είχαμε κάνει. Φυσικά και ένοιωθε λύπη που μας είχαν πιάσει, αλλά τύψεις για τον φόνο; Όχι. Ειλικρινά δεν πιστεύω πως ένοιωσε τύψεις ποτέ».
Ο James Day ισχυρίστηκε πως έδωσε τις ξυραφιές στον Loeb για να αμυνθεί από την σεξουαλική του επίθεση. Αυτό δεν ευσταθεί καθώς ο λαιμός του Loeb είχε κοπεί σε μιαν από πίσω επίθεση. Πριν από τον φόνο, οι δυο συγκάτοικοι στο κελί είχαν διαπληκτισθεί, καθώς ο Day διεκδικούσε μεγαλύτερο μερίδιο από τα σνακς και τα τσιγάρα που ο Loeb μοίραζε στους συγκρατούμενούς του. Κάθε μήνα, η οικογένεια του Loeb του έστελνε 50 δολάρια, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων το μοίραζε στους άλλους καταδίκους με τη μορφή λιχουδιών και καπνού. Όταν ο νέος διευθυντής φυλακών περιόρισε το μηνιαίο ποσό που οι οικογένειες των κρατουμένων μπορούσαν να τους στείλουν στα 12 δολάρια, ο Day θύμωσε γιατί θεώρησε πως ο Loeb έπρεπε να τα μοιράζεται μόνο μαζί του, όπως και το κελί τους.
Παρά τον ισχυρισμό του ότι βρισκόταν σε αυτοάμυνα, ο Day δεν είχε ούτε μια γρατζουνιά. Όλο το αίμα πάνω του ήταν του Loeb. Παρά τα αυταπόδεικτα γεγονότα, ο Day δικάστηκε και αθωώθηκε.
Από την άλλη ο Leopold υπήρξε υπόδειγμα κρατουμένου. Έμαθε άλλες 12 γλώσσες, επιπλέον των 15 που ήδη μιλούσε, και ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη βελτίωση των συνθηκών στη φυλακή. Εκτός από την διδασκαλία των συγκρατουμένων του, οργάνωσε την βιβλιοθήκη και προσέφερε εθελοντική εργασία στο νοσοκομείο των φυλακών. Το 1944 διέθεσε τον εαυτό του ως πειραματόζωο για έρευνα αντιμετώπισης της ελονοσίας.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’50 ο συγγραφέας Meyer Levin, συμφοιτητής του Leopold στο πανεπιστήμιο του Chicago, του ζήτησε να συνεργαστούν στην συγγραφή ενός μυθιστορήματος βασισμένου στη δολοφονία του Franks. Ο Leopold αρνήθηκε, με το σκεπτικό ότι δεν ήθελε η υπόθεση να έχει μυθιστορηματικό χαρακτήρα και πρότεινε στον Levin να τον βοηθήσει στην συγγραφή των απομνημονευμάτων του, που ήδη είχε αρχίσει. Ο Levin απογοητεύτηκε με την εξέλιξη και ολοκλήρωσε το μυθιστόρημά του μόνος του, παρά τις διατυπωμένες αντιρρήσεις του Leopold. Το μυθιστόρημα, με τίτλο Compulsion (Καταναγκασμός), κυκλοφόρησε το 1956. Σε αυτό ο Leopold (με το ψευδώνυμο Judd Steiner), παρουσιάζεται ως ιδιοφυής αλλά βαθιά διαταραγμένος έφηβος, που οδηγείται στον φόνο από ψυχολογικά αίτια, λόγω προβληματικής παιδικής ηλικίας και ψύχωσης με τον Loeb. Όταν ο Leopold διάβασε, αργότερα, το βιβλίο είπε: «με αρρώστησε κυριολεκτικά. Πολλές φορές σταματούσα το διάβασμα μέχρι να μου περάσει η ναυτία που μου είχε δημιουργήσει. Ένοιωσα όπως, υποθέτω, νοιώθει κάποιος που στέκει ολόγυμνος, κάτω από έναν δυνατό προβολέα, μπροστά σε ένα τεράστιο κοινό».
Η αυτοβιογραφία του Leopold, Life Plus 99 Years (Ισόβια και 99 Χρόνια), εκδόθηκε το 1958. Αρχικά επικριθηκε σφοδρά καθώς δεν υπήρχε στο βιβλίο καμία αναφορά στην παιδική του ηλικία, αντιθέτως αναφερόταν ρητά στο βιβλίο η άρνησή του να θέξει αυτό το θέμα, όπως και το να περιγράψει λεπτομέρειες του φόνου. Κατηγορήθηκε πως, ο μόνος λόγος που έγραψε το βιβλίο ήταν για να αποκαταστήσει τη δημόσια εικόνα του, αγνοώντας τα μελανά σημεία του παρελθόντος του.
Το 1959 ο Leopold προσπάθησε ανεπιτυχώς να αποτρέψει την κινηματογραφική μεταφορά του Compulsion, με το σκεπτικό ότι το βιβλίο του Levin είχε καταπατήσει την ιδιωτικότητά του, τον δυσφήμιζε, κερδοσκοπούσε από την ιστορία του και ενέπλεκε φαντασία και πραγματικότητα σε τέτοιο βαθμό, ώστε ήταν δύσκολο σε κάποιον να τις ξεχωρίσει. Όπως ήταν αναμενόμενο το δικαστήριο απέρριψε το αίτημά του καθώς, ο άνθρωπος που, καθ’ ομολογία του, είχε διαπράξει το έγκλημα του αιώνα δεν μπορούσε να ισχυριστεί πως οποιοδήποτε βιβλίο θα μπορούσε να αμαυρώσει την εικόνα του.
Μετά από 33 χρόνια φυλάκισης και αρκετές ανεπιτυχείς αιτήσεις αποφυλάκισης, ο Leopold αφέθηκε ελεύθερος τον Μάρτιο του 1958. Αρχικά προσπάθησε να φτιάξει το Ίδρυμα Leopold, το οποίο θα βοηθούσε συναισθηματικά ασταθείς εφήβους, εφήβους με νοητική υστέρηση ή παραβατικούς εν γένει. Η χρηματοδότηση θα γινόταν με τα έσοδα από τα δικαιώματα του βιβλίου του. Δεν τα κατάφερε όμως, καθώς κάτι τέτοιο ερχόταν σε αντίθεση με τους όρους της αποφυλάκισής του.
Στη συνέχεια και για να αποφύγει τα ΜΜΕ, τα οποία βρίσκονταν διαρκώς στο κατόπι του, πήγε στο Santurce του Puerto Rico, όπου εγκαταστάθηκε μόνιμα και μάλιστα, το 1961, παντρεύτηκε μια χήρα ανθοπώλιδα. Άρχισε να εργάζεται στο νοσοκομείο της Εκκλησίας του Brethren, στο Puerto Rico, ως τεχνικός ιατρικών μηχανημάτων. Εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του γι αυτό σε ένα άρθρο του: «Η Εκκλησία του Brethren μου προσέφερε όλα αυτά τα οποία ήταν αναγκαία, σύμφωνα με τους όρους της αποφυλάκισής μου: δουλειά, σπίτι και επιτήρηση. Αλλά, στην πραγματικότητα, μου έδωσε πολλά περισσότερα. Την συντροφικότητα, την αποδοχή και την αγάπη, οι οποίες κατέστησαν αδύνατη την παραβίαση των όρων αποφυλάκισης».
Τα επόμενα χρόνια εργάστηκε ως βοηθός εργαστηρίου και ακτινολόγος στο Γενικό Νοσοκομείο Castañer, στο Adjuntas του Puerto Rico. Ταυτόχρονα απέκτησε μάστερ από το Πανεπιστήμιο του Puerto Rico, έγινε ερευνητής στο Υπουργείο Υγείας της χώρας και ερεύνησε την λέπρα στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου. Η αγάπη του για τα πουλιά δεν είχε πεθάνει και ήταν δραστήριο μέρος της εκεί ορνιθολογικής εταιρίας. Είχε εκφράσει την πρόθεσή του να γράψει ένα βιβλίο με τίτλο Reaching for a Halo (Φθάνοντας το φωτοστέφανο), κάτι που δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ.
Ο Νathan Leopold πέθανε από καρδιακή προσβολή, συνέπεια του διαβήτη από τον οποίο έπασχε, στις 29 Αυγούστου του 1971, σε ηλικία 66 ετών. Οι κερατοειδείς χιτώνες του δωρήθηκαν.
Η υπόθεση των Leopold και Loeb σε βιβλία, κινηματογράφο και θέατρο
Η δολοφονία του Bobby Franks από τους Richard Loeb και Nathan Leopold, αποτέλεσε το θέμα και την έμπνευση για πάρα πολλά έργα (λογοτεχνικά, θεατρικά και κινηματογραφικά). Ας δούμε χρονολογικά τα πιο σημαντικά από αυτά.
-Το 1929 ο Patrick Hamilton γράφει το θεατρικό έργο Rope, το οποίο ανέβηκε σε πολλές βρετανικές θεατρικές σκηνές και παίχτηκε στην βρετανική τηλεόραση, στο κανάλι του BBC, το 1939.
-Το 1940 κυκλοφορεί το μυθιστόρημα του Richard Wright Native Son.
-Το 1948 ο Alfred Hitchcock γυρίζει το Rope, με πρωταγωνιστές τους James Stewart, John Dale και Farley Granger.
-Το 1956 κυκλοφορεί το μυθιστόρημα του Meyer Levin Compulsion.
-Το 1957 κυκλοφορούν δύο ακόμα μυθιστορήματα: το Nothing but the Night, του James Yaffe και το Little Brother Fate της Mary-Carter Roberts.
-To 1958 κυκλοφορεί η αυτοβιογραφία του Nathan Leopold, με τίτλο Life Plus 99 Years.
-Το 1959 ο Richard Fleischer γυρίζει την ταινία Compulsion, πάνω στο βιβλίο του Levin. Πρωταγωνιστούν οι Orson Welles, Diane Varsi, Dean Stockwell και Bradford Diliman.
-To 1988, το θεατρικό έργο του John Logan Never the Sinner, βασίζεται σε πρόσφατα δημοσιεύματα αναφορικά με την υπόθεση και τονίζει ιδιαίτερα την ομοφυλοφιλική σχέση των Loeb και Leopold.
-To 1992, ο Tom Kalin γυρίζει την ταινία Swoon.
-To 1997, o Μichael Haneke γυρίζει την αυστριακή ταινία Funny Games, που προκάλεσε μεγάλη αίσθηση όταν προβλήθηκε στις Κάννες.
-Το 2002 προβάλλεται η μαύρη κωμωδία του Mark Anthony Galluzzo, R.S.V.P.
-To 2002 επίσης, κυκλοφορεί η ταινία Murder by Numbers, σε σκηνοθεσία Barbet Schroeder. Πρωταγωνιστούν οι Sandra Bullock, Ben Chaplin, Ryan Gosling και Michael Pitt.
-Το 2005 ανεβαίνει off-Broadway, το μιούζικαλ του Stephen Dolginoff Thrill me: The Leopold and Loeb Story.
-Το 2008, ο Μichael Haneke κάνει το διεθνές remake των Funny Games, με πρωταγωνιστές τους Νaomi Watts, Tim Roth, Michael Pitt και Brady Corbet.
-Το 2014 κυκλοφορεί το βιβλίο του Jordan Schildcrout Murder Most Queer, το οποίο εξετάζει τις αλλαγές συμπεριφοράς απέναντι στην ομοφυλοφιλία, ασχολούμενο με τις διάφορες θεατρικές και κινηματογραφικές αναπαραστάσεις της υπόθεσης των Leopold και Loeb, με το πέρασμα των δεκαετιών.
-Εκτός από όσα προανέφερα, δεκάδες άλλων βιβλίων έχουν ασχοληθεί με την υπόθεση. Επίσης πολλές αναφορές έχουν γίνει σε τηλεοπτικές σειρές.
-Το 2015, 91 ολόκληρα χρόνια μετά την δολοφονία του Bobby Franks, πειστήρια από την δίκη των Leopold και Loeb παρουσιάστηκαν σε μιαν έκθεση. Ανάμεσά τους τα σημειώματα των λύτρων που έστειλαν οι απαγωγείς στους γονείς του Bobby, η γραφομηχανή που χρησιμοποίησαν για να τα γράψουν, αλλά και τα μοιραία γυαλιά του Leopold.
Πηγές
Για τη συγγραφή του άρθρου, αναφορικά με την υπόθεση της δολοφονίας του Bobby Franks από τους Richard Loeb και Nathan Leopold, αντλήθηκαν πληροφορίες από την ανάγνωση πολλών εκ των παραπάνω βιβλίων, την παρακολούθηση των ταινιών και της «ανασκαφής» στο αρχείο της εποχής της εφημερίδας Chicago Tribune, αλλά και μεταγενέστερων άρθρων .
Έγκλημα και Τιμωρία/Crime and Punishment/Crime et Châtiment/Delitto e castigo/Преступление и наказание 
i read all 7 thk u
Εξαιρετική αφήγηση και παράθεση γεγονότων, σε μία πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία. Συγχαρητήρια.
Κάτι άσχετο με την συγκεκριμένη υπόθεση:μήπως υπάρχει άρθρο με την υπόθεση του Bobby Joe Long;Είδα την σχετική ταινία κι ήθελα να δω αν έχετε γράψει γιαυτόν στο Έγκλημα και Τιμωρία.