Τα σκοτεινά παραμύθια του κ. Perrault

Charles Perrault

Της Νίνας Κουλετάκη

Ο Charles Perrault γεννήθηκε στις 12 Γενάρη του 1628 στο Παρίσι, σε μια μεγαλοαστική οικογένεια που τον στέλνει να φοιτήσει (αυτόν και τους τρεις αδελφούς του) στα καλύτερα σχολειά. Ο Charles σπουδάζει νομικά και, μαζί με τον αδελφό του Pierre, υπηρετεί στο γραφείο του Colbert, ως σύμβουλος (ναι, υπήρχαν από πάντα αυτοί) καλλιτεχνικών και λογοτεχνικών θεμάτων του «Βασιλιά Ήλιου», Λουδοβίκου 14ου.

Σε ηλικία 43 ετών γίνεται μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας. Έχει ήδη παντρευτεί και έχει αποκτήσει τέσσερις γιους. Ξεκινά και πρωταγωνιστεί στην περίφημη διαμάχη μεταξύ Anciens (Αρχαίων) και Modernes (Συγχρόνων) Συγγραφέων.

Από την Αναγέννηση και μετά, η λογοτεχνική αντίληψη είχε ως κυρίαρχη την άποψη πως οι Αρχαίοι Συγγραφείς (Έλληνες και Λατίνοι) ήταν ανυπέρβλητοι. Έτσι ακμάζει το λογοτεχνικό στυλ που μιμείται τη γραφή των ανωτέρω. Ο Perrault με ένα (μετριότατο είναι η αλήθεια) ποίημά του, που διαβάζει στους Ακαδημαϊκούς, στο οποίο συγκρίνει τον αιώνα της βασιλείας των Λουδοβίκων με αυτόν των Καισάρων της Ρώμης, πυροδοτεί τη διαμάχη. Δημιουργούνται δύο μέτωπα, των υποστηρικτών των κλασσικών έργων, με εκπροσώπους τους La Fontaine και Boileau, και εκείνο των συγχρόνων συγγραφέων, του οποίου ηγείται ο Perrault.

Καλά όλα αυτά, αλλά ο Perrault έμεινε «αθάνατος» για έναν εντελώς διαφορετικό λόγο. Συγκέντρωσε σε έναν μικρό τόμο παλιά γαλλικά λαϊκά παραμύθια, ιστορίες που περνούσαν προφορικά από γενιά σε γενιά, αφηγούμενες από μαμάδες και γιαγιάδες σε πιτσιρίκια «προ της νυχτερινής κατακλίσεως». Δεν είναι ο Περώ ο συγγραφέας αυτών των ιστοριών. Είναι όμως αυτός που τις κατέγραψε, τις διέσωσε και διαβάζονται ψιθυριστά σε παιδικά αυτάκια μέχρι σήμερα. Μιλάμε για τα κλασσικά παραμύθια Κοκκινοσκουφίτσα, Ωραία Κοιμωμένη, Παπουτσωμένο Γάτο, Κυανοπώγωνα, Κοντορεβιθούλη, Σταχτοπούτα κ.λ.π. Οκτώ, στο σύνολό τους, παραμύθια που επιβιώνουν τόσους αιώνες και που δεν θα πεθάνουν πριν το τέλος των παραμυθιών, αν ποτέ έρθει αυτό.

Αλλά…. Υπάρχει ένα αλλά. Οι εκδοχές των παραμυθιών που έφτασαν μέχρι τις μέρες μας, δεν είναι οι αρχικές του Περώ. Τα παραμύθια του κυκλοφόρησαν σε έναν τόμο, όπως είπαμε, με τον τίτλο «Ιστορίες και Παραμύθια του Παλιού Καιρού με Ηθικό Δίδαγμα ή Ιστορίες της Μαμάς Χήνας». Τα περισσότερα από τα παραμύθια, έτσι όπως τα κατέγραψε ο Περώ, είναι σκοτεινά, βίαια, τρομακτικά για νεαρούς ακροατές. Ήταν, λοιπόν, αναγκαίο κάποιες λεπτομέρειες να αποσιωπηθούν ή να αμβλυνθούν.

Στο βιβλίο του Περώ η ευκολόπιστη Κοκκινοσκουφίτσα κατασπαράσσεται από το Λύκο. Ο Παπουτσωμένος Γάτος κάνει τα απίστευτα, προκειμένου να εδραιώσει τη φήμη του «Μαρκησίου του Καραμπά». Το παραμύθι της Ωραίας Κοιμωμένης δεν τελειώνει με την «αφύπνισή» της από τον ωραίο μεν, με νεκροφιλικές τάσεις δε, πρίγκιπα. Τον παντρεύεται, κάνουν παιδιά και περνάει του λιναριού τα πάθη από τη Δράκαινα μαμά του. Ο δε Κοντορεβυθούλης, είναι ο ηθικός αυτουργός στη δολοφονία των επτά μικρών θυγατέρων του γίγαντα. Για να μην μιλήσουμε για τον Κυανοπώγωνα, που εξοβελίστηκε πολύ νωρίς από τα παιδικά παραμύθια.

Παραμυθένιος κόσμος, λοιπόν? Μπορεί και όχι. Αλλά γιατί, τελικά, τα παραμύθια να πρέπει πάντα να έχουν ευτυχισμένο τέλος? Τα παραμύθια της ζωής σπανιότατα έχουν. Μήπως ο Περώ, με τα σκοτεινά του παραμύθια, προετοίμαζε τους μικρούς ανθρώπους για τον κόσμο που θα συναντούσαν, βγαίνοντας από προστατευτικές αγκαλιές? Ο κύριος Charles Perrault, ταξίδεψε για τα σκοτεινά δάση και τα ερειπωμένα παλάτια των παραμυθιών του, προς συνάντηση των, γεμάτων πάθη, ηρώων του , στις 16 Μαΐου του 1703, στα 71 του χρόνια.

Τα υπέροχα χαρακτικά του κοσμούν το άρθρο τούτο, είναι του Gustave Doré, και έγιναν για την πρώτη έκδοση των παραμυθιών του Perrault.