Της Νίνας Κουλετάκη
Η δίκη
Σύσσωμη η οικογένεια του Burton στάθηκε στο πλευρό του και δήλωνε βέβαιη για την αθωότητά του. Ο κατάλογος των μαρτύρων υπεράσπισης, που κατέθεσε ο δικηγόρος του, ήταν μακρύς και περιελάμβανε συμφοιτητές του από το Πανεπιστήμιο του Berkeley (όπου ο 27χρονος Burton σπούδαζε οικονομικά), γείτονες από την περιοχή που ζούσε στην Alameda, κατοίκους της περιοχής όπου βρισκόταν η εξοχική καλύβα της οικογένειας και πολλούς άλλους.
Ο αδελφός του, Mark Abbott, εμπειρογνώμων της αεροπορίας της Alameda, κατέθεσε ότι δυο ημέρες μετά την εξαφάνιση της Stephanie, πήγε στην καλύβα, όπου βρήκε τον αδελφό του να κοιμάται γαλήνια. Τίποτα στον Burton, αλλά και στον περιβάλλοντα χώρο, δεν μαρτυρούσε ότι ένα τόσο ειδεχθές έγκλημα είχε διαπραχθεί εκεί. Ο Mark κατέθεσε ότι ο Burton πήγαινε πολύ συχνά στην καλύβα, γιατί ο καθαρός αέρας του βουνού ήταν απαραίτητος για την υγεία του, καθώς ο ένας του πνεύμονας ήταν ολοκληρωτικά κατεστραμένος από την φυματίωση, από την οποία έπασχε. Τόσο ο Mark όσο και η σύζυγος του Burton, Georgia, αλλά και ο γιατρός του, κατέθεσαν ότι ένας άνθρωπος με το πρόβλημα υγείας του Burton δεν θα μπορούσε να έχει διαπράξει αυτό το έγκλημα. Δεν υπήρχε περίπτωση ο, τόσο ταλαιπωρημένος και αδύναμος, οργανισμός του Burton να του έχει επιτρέψει να προβεί σε τόσο επίπονες διαδικασίες: την απαγωγή της Stephanie και την υπόταξή της, την μεταφορά της στην καλύβα, τον βιασμό και την δολοφονία της και, στη συνέχεια, την μεταφορά της στο σημείο όπου βρέθηκε το πτώμα της, το σκάψιμο του λάκου και την ταφή της.
Η δίκη του Abbott είχε πρωτοφανή δημοσιογραφική κάλυψη, καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση ανάμεσα στις πλέον προβεβλημένες της δικαστικής ιστορίας της California. Η θέση της πολιτικής αγωγής ήταν ότι ο Abbott προσπάθησε να βιάσει το θύμα, το οποίο και δολοφόνησε καθώς αντιστάθηκε. Τόσο οι καταθέσεις των μαρτύρων κατηγορίας, όσο και τα αποδεικτικά στοιχεία που παρουσίασε στη δίκη ήταν απολύτως περιστασιακά, χωρίς καμία απόδειξη να συνδέει ευθέως τον Abbott με την Stephanie. Έτσι, το μόνο που μπορούσε να κάνει ο κατήγορος ήταν να προκαλέσει το συναίσθημα των ενόρκων. Μίλησε για το νεαρό της ηλικίας της Stephanie, έδειξε τα κουρελιασμένα και ματωμένα υπολείμματα των ρούχων της, ανέμισε μέσα στην δικαστική αίθουσα τα εσώρουχά της, μιλώντας για την κατεστραμένη της αθωότητα. Υπαινίχτηκε όλα όσα δεν ήταν σε θέση ν’ αποδείξει.
Η υπεράσπιση του Abbott αντέταξε ότι, καθ’ όλη την διάρκεια του Μαΐου, το υπόγειο της οικογένειας χρησιμοποιήθηκε σαν χώρος διεξαγωγής εκλογών, με αποτέλεσμα πολλοί κάτοικοι της περιοχής να έχουν πρόσβαση, αφήνοντας να εννοηθεί ότι ο οποιοσδήποτε θα μπορούσε να είχε “φυτέψει” τα ενοχοποιητικά στοιχεία εκεί. Επίσης, παρόλο που το κατηγορητήριο περιελάμβανε και την κατηγορία του βιασμού, κάτι τέτοιο δεν αποδείχτηκε ιατροδικαστικά, καθώς το σώμα του θύματος βρισκόταν σε προχωρημένη αποσύνθεση, όταν ανακαλύφθηκε. Στην συνέχεια, η υπεράσπιση κάλεσε τον Abbott να καταθέσει.
Ο Abbott κατέθετε για τέσσερις ολόκληρες ημέρες. Καθ’ όλη την διάρκεια που βρισκόταν στο εδώλιο του μάρτυρα ήταν ήρεμος και ψύχραιμος. Μιλούσε με σταθερή και απαλή φωνή και ήταν κατηγορηματικός και απόλυτος όταν δήλωνε την άγνοιά του για οποιαδήποτε πτυχή του εγκλήματος. Ισχυρίστηκε ότι επρόκειτο για μια “τερατώδη στημένη παγίδα”.
Όλα αυτά, όμως, δεν έπεισαν το σώμα των ενόρκων οι οποίοι, μετά από μια συνεδρίαση διάρκειας επτά ημερών, έκρινε τον Abbott ένοχο για φόνο πρώτου βαθμού και ο δικαστής του επέβαλε την ποινή του θανάτου. Σύμφωνα με το δίκαιο της California, όταν κάποιος καταδικάζεται σε θάνατο, ενεργοποιείται η αυτόματη υποβολή έφεσης στο Ανώτατο Δικαστήριο της πολιτείας. Μετά την ενδελεχή εξέταση των πρακτικών της δίκης, το δικαστήριο επικύρωσε την απόφαση των ενόρκων και την θανατική καταδίκη του Abbott. Η εκτέλεσή του ορίστηκε για την Δευτέρα, 25 Μαρτίου 1957 στις 11.00΄ το πρωί.
Να σημειώσω εδώ ότι ενώ ο συνήγορος του Abbott πάσχιζε μονάχος ν’ αποδείξει την αθωότητα του πελάτη του, η πολιτική αγωγή είχε, όχι απλά με το μέρος της, αλλά ενεργούς συνεργάτες την εφημερίδα Examiner και τα “λαγωνικά” της. Πέρα από την ανακάλυψη του πτώματος, οι δημοσιογράφοι της Examiner πρόσφεραν στην πολιτική αγωγή την μοναδική απόδειξη πιθανής προσωπικής επαφής του Abbott και της Stephanie: αμφότεροι σύχναζαν στο Pring’s Dutch Girl, ένα μαγαζί με λουκουμάδες στην Telegraph Avenue στο Berkeley.
Επίσης, η ίδια εφημερίδα είχε προσλάβει τον δημοφιλή συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων Erle Stanley Gardner, δημιουργό του πασίγνωστου χαρακτήρα Perry Mason, να καλύψει με την πέννα του την υπόθεση, γεγονός χωρίς προηγούμενο.
Η εκτέλεση
Την ημέρα της εκτέλεσης ο αγώνας δρόμου, στον οποίο είχε εποδοθεί ο δικηγόρος του Abbott George T. Davis,έφθανε στο τέρμα του. Μετά την απόρριψη της έφεσης, είχε γίνει αίτηση χάριτος στον Κυβερνήτη της California, Goodwin J. Knight, ο οποίος δεν ήταν προσβάσιμος, παρά μόνον 5 λεπτά πριν την ορισθείσα ώρα της εκτέλεσης του Abbott, παρά τις αγωνιώδεις και υπεράνθρωπες προσπάθειες του Davis να επικοινωνήσει μαζί του. Όπως ήταν αναμενόμενο, η αίτηση χάριτος δεν ικανοποιήθηκε ποτέ.
Ακριβώς στην προκαθορισμένη ώρα, ο Abbott, οδηγήθηκε στον θάλαμο αερίων των φυλακών και δέθηκε στην καρέκλα. Ο γιατρός των φυλακών του συνέδεσε το ηλεκτρονικό στηθοσκόπιο στο στήθος και αποχώρησε, καθώς η πόρτα του θαλάμου σφραγιζόταν πίσω του. Ο δήμιος κατέβασε έναν μοχλό και 16 σφαιρίδια κυανυούχου νατρίου έπεσαν μέσα σε ένα δοχείο με θειϊκό οξύ, που βρισκόταν κάτω από το κάθισμα του Abbott. Αμέσως αναδύθηκαν οι θανάσιμοι ατμοί.
Ο Abbott παρέμενε ψύχραιμος, κοιτάζοντας ευθεία μπροστά του, χωρίς κανένα συναίσθημα να ξεχωρίζει στην έκφρασή του. Το κεφάλι του έγειρε πίσω και τα πόδια του έκαναν την τελευταία τους σπασμωδική κίνηση. Ήταν νεκρός. Η σορός του παραδοθηκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της California, καθώς ο ίδιος ο Abbott είχε ζητήσει το σώμα του να χρησιμοποιηθεί για ιατρική έρευνα. Για τον Abbott δεν υπήρξε ταφή ούτε μνημόσυνο.
Επιμύθιο
–Η οικογένεια του Abbott, κυρίως η μητέρα του Elsie, υποστήριζαν μέχρι τέλους την αθωότητά του. Η Elsie Abbott αφιέρωσε το υπόλοιπο της ζωής της προκειμένου να “καθαρίσει” το όνομα του γιου της. Ξοδεύοντας χρόνο και χρήμα σε ιδιωτικούς ερευνητές, προσπάθησε ν’ αποδείξει ότι ο πραγματικός δολοφόνος της Stephanie ήταν ακόμη ελεύθερος. Οι έρευνές της την οδήγησαν να υποπτευθεί τον ίδιον της τον αδελφό, θείο του Abbott. Το όνομά του ήταν Wilbur Moore, ζούσε στο San Leandro και εργαζόταν ως οδηγός φορτηγού. Η Elsie ήταν πεπεισμένη πως ο ίδιος της ο αδελφός είχε ενοχοποιήσει τον γιο της, τοποθετώντας τα μακάβρια ευρήματα στο υπόγειο του σπιτιού και στον περιβάλλοντα χώρο του εξοχικού της οικογένειας. Η Elsie Abbott πέθανε στο σπίτι της, το 2004, σε ηλικία 100 ετών, γεμάτη απογοήτευση από το άκαρπο των προσπαθειών της.
–Όπως έμελε να συμβεί πλείστες όσες φορές στο μέλλον, στην υπόθεση Abbott ο Τύπος έπαιξε όλους τους ρόλους: της αστυνομίας, του ερευνητή, του δικαστή, του καθοδηγητή της κοινής γνώμης, επιτυγχάνοντας το αδιανόητο: την καταδίκη σε θάνατο ενός ανθρώπου, αποκλειστικά και μόνο με ενδείξεις για την ενοχή του, με παντελή απουσία οποιουδήποτε ενοχοποιητικού αποδεικτικού στοιχείου. Δεν ισχυρίζομαι ότι ο Abbott ήταν αθώος -πώς θα μπορούσα, άλλωστε;- όμως, και καθώς είμαι σαφέστατα κατά της θανατικής ποινής, και η παραμικρή αμφιβολία για την ενοχή του θα έπρεπε να είναι ικανή να αποτρέψει την καταδίκη του σε θάνατο. Καθώς τα γεγονότα διαδραματίστηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1950, όπου η εξέταση DNA ήταν άγνωστη και ως λέξη, καθώς δεν υπήρξε κανένα απτό αποδεικτικό στοιχείο για οποιαδήποτε επαφή ή επικοινωνία του Abbott με το θύμα, μπορούμε αβασάνιστα να πούμε ότι ο Burton W. Abbott υπήρξε ένα κατ’ εξοχήν θύμα καταδίκης, αποκλειστικά και μόνο βάσει περιστασιακών ενδείξεων.
-Είναι περίεργο που, παρά το πρωτότυπο και πρωτοφανές της υπόθεσης, κανείς δεν ενδιαφέρθηκε να κάνει μια ταινία, βασισμένη στο Burton Abbott. Η μόνη που εμπνεύστηκε από την ιστορία αυτή, φαίνεται να είναι η ποιήτρια Sharon Olds, που απαθανάτισε τον Abbott στο ποίημά της 1954, το οποίο μπορείτε να διαβάσετε ΕΔΩ.
Πηγές
*A Trail of Corn, Keith Walker, 1995
*Shallow Grave In Trinity County, Harry Farrell, 1999
*The Burton Abbott Trial, Florida Coastal School of Law
*Εφημερίδα San Francisco Chronicles
*Εφημερίδα The Examiner
*Εφημερίδα Oakland Tribune
*Περιοδικό Time
*ΠεριοδικόNewsweek
*ΙστότοποςPoem Hunter
Έγκλημα και Τιμωρία/Crime and Punishment/Crime et Châtiment/Delitto e castigo/Преступление и наказание 
Γερό σκαρί πάντως η μάνα του Άμποτ. Πέρα απ’την πλάκα, είναι άδικο να σκοτώνουν κάποιον χωρίς την παραμικρή απτή απόδειξη. Τα ΜΜΕ πάντα χειραγωγούσαν για χάρη της αποκλειστικότητας και του χρήματος. Ο Άμποτ πιστεύω θανατώθηκε από απόφαση των ΜΜΕ κι όχι από καθαρή απόφαση των ενόρκων.